Ostra niewydolność nerek u dzieci po ceftriaksonie
3.04.2014
Charakteryzuje się on okresem półtrwania wynoszącym 7-8 godzin, może być podawany raz na dobę, a jego dawkowanie u dzieci wynosi zwykle od 50-100 mg/kg/doba.
Lek wydalany jest w około 60% w mechanizmie przesączania kłębuszkowego z moczem w postaci niezmienionej. Pozostała część wydalana jest z żółcią w formie nieaktywnych metabolitów. Z wyjątkiem okresu półtrwania w fazie eliminacji, wszystkie farmakokinetyczne parametry są zależne od przyjętej dawki.
W niewydolności nerek, o ile dawka dobowa nie przekracza 2 g, nie ma konieczności jej redukcji. W takim przypadku lek w większym stopniu jest wydalany z żółcią. Podobnie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby dochodzi od wydalania leku w większym stopniu drogą nerek.
Wg producenta produktu leczniczego, do najczęstszych objawów niepożądanych u dzieci można zaliczyć wytrącanie się w pęcherzyku żółciowym soli wapniowej ceftriaksonu, natomiast rzadko lek wytrąca się w nerkach, czemu sprzyjać może stosowanie wysokich dawek i zmniejszona podaż płynów.
Niedawno opublikowane badanie retrospektywne może budzić jednak pewne wątpliwości co do bezpieczeństwa tego leku. Wykazano, że jego stosowanie już w terapeutycznych dawkach u dzieci może sprzyjać formowaniu się kamieni nerkowych oraz prowadzić do ostrej niewydolności nerek. Autorzy podkreślają istotną rolę wczesnego postawienia diagnozy i szybkiego leczenia farmakologicznego.
Do badania włączono 31 dzieci. Zdaniem autorów początek ostrej niewydolności nerek ujawniał się średnio po około 5 dniach od rozpoczęcia stosowania leku, w dawkach wynoszących zwykle od 70 do 100 mg/kg/doba. Najczęstszymi objawami były: nagła anuria przez co najmniej 24h, ból w okolicy lędźwiowej, wymioty. W badaniu USG u 25 z 31 dzieci stwierdzono łagodne wodonercze, a u niektórych obecność kamieni moczowodowych (11 spośród 31 pacjentów). Spośród 31 pacjentów u dziewięciu objawy ustąpiły od 1 do 4 dni po rozpoczęciu leczenia farmakologicznego, a aż 21 z nich było opornych na farmakoterapię i wymagało cewnikowania. Jeden pacjent wymagał trzech sesji hemodializy.
Autorzy zalecają, aby w przypadku wczesnego zaobserwowania bezmoczu oraz bólu w okolicy lędźwiowej u pacjentów stosujących lek, natychmiast go odstawić i przeprowadzić badania umożliwiające szybkie postawienie diagnozy. Wczesne rozpoczęcie, właściwego leczenia farmakologicznego powinno wiązać się z dobrym rokowaniem.
Metody zapobiegawcze wystąpieniu wspomnianego powikłania nie są znane, z uwagi na ograniczoną ilość danych dotyczących występowania tej reakcji niepożądanej. Teoretycznie korzystne być powinno odpowiednie nawadnianie pacjenta, unikanie suplementacji wapnia oraz dieta niskosodowa podczas terapii lekiem.
Dla lepszego poznania natury tego działania niepożądanego konieczne jest zgłaszanie wszelkich niepokojących sygnałów związanych ze stosowaniem ceftriaksonu, do czego bardzo Państwa zachęcamy.
Literatura
Li N., Zhou X., Yuan J. i in. Ceftriaxone and Acute Renal Failure in Children. American Academy of Pediatrics. 14, 2014
Autor: Daria Schetz