Statyny - korzyści a ryzyko
24.07.2013
Według badaczy z Bostonu [Zhang H. et al.] u jednego na pięciu pacjentów leczonych inhibitorami reduktazy HMG-CoA („statynami”) występują działania niepożądane, najczęściej pod postacią bólu mięśni lub miopatii. W ich rezultacie ponad połowa pacjentów przynajmniej czasowo odstawia lek. Do rabdomiolizy dochodzi w 0,006% przypadków.
Jak się okazuje ponad 50% osób, które odstawiły lek ponownie rozpoczyna terapię statynami. Zdaniem naukowców, warto podjąć próbę wdrożenia leczenia ze względu na korzyści zdrowotne płynące z ich stosowania. Nie jest dostępnych wiele leków, dzięki którym możliwe jest zmniejszenie ogólnej śmiertelności, jak to ma miejsce w przypadku statyn.
Jak zapewniali autorzy, wystąpienie niepożądanych reakcji na daną statynę, nie oznacza, że inna również będzie źle tolerowana. Dla przykładu niektóre z nich, mogą łatwiej wchodzić w interakcje z innymi lekami (np.na poziomie metabolizmu). Czasami dla uniknięcia niepożądanych reakcji wystarczy zredukować dawkę.
Statyny a zwiększenie ryzyka rozwoju cukrzycy lub raka
Badacze z Londynu przeprowadzili kolejną analizę bezpieczeństwa stosowania statyn. Wyniki zostały zamieszczone w Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes w lipcu bieżącego roku.
Jak zostało potwierdzone w 135 randomizowanych, kontrolnych badanianiach klinicznych, w których udział wzięło 246 955 pacjentów stosujących statyny, leki te mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy. W porównaniu do osób, które przyjmowały placebo, ryzyko to wynosiło 9%.
Nie wykazano natomiast związku pomiędzy ich stosowaniem, a wzrostem zachorowalności na raka w porównaniu z pacjentami, którzy przyjmowali inny lek lub placebo. Nie stwierdzono także, aby takie ryzyko było większe dla konkretnej statyny.
Działania niepożądane statyn
Statyny w większości przypadków były dobrze tolerowane, a zwiększone ryzyko miopatii czy rabdomiolizy podczas ich stosowania nie zostało potwierdzone.
Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i konieczności odstawienia leku w ich konsekwencji było niższe u pacjentów stosujących prawastatynę i (w niskich dawkach) simwastatynę w porównaniu z przyjmującymi atorwastatynę i rosuwastatynę. Najczęściej odstawienie leku było konieczne w grupie osób stosujących atorwastatynę w dawkach przekraczających 20- 40mg.
Podczas leczenia zaobserwowano tendencję do występowania podwyższonego poziomu ALAT i AspAT, szczególnie podczas terapii wysokimi dawkami atorwastatyny, fluwastatyny, lowastatyny i simwastatyny. Dodatkowo stosowanie simwastatyny w dużych dawkach powodowało zwiększenie stężenia kinazy kreatyninowej.
Jak wynika z wniosków końcowych, występowanie działań niepożądanych nie jest bardzo powszechne u pacjentów leczonych statynami, choć zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy. Najbardziej bezpieczna i najlepiej tolerowana wydaje się być prawastatyna i simwastatyna.
Działanie niepożądane statyn zgłaszane Pracowni Monitorowania Działań Niepożądanych Leków i Poprawy Bezpieczeństwa Farmakoterapii w Gdańsku
Najczęściej zgłaszanymi reakcjami niepożądanymi na statyny były:
*obrzęki kończyn,
*dolegliwości gastryczne,
*bóle mięśni i osłabienie siły mięśniowej.
Pojawiały się głównie po atorwastatynie i rosuwastatynie. Przeważnie wystąpienie działania niepożądanego powodowało odstawienie leku.
Zachęcamy do zgłaszania wszelkich niepożądanych reakcji na wspomnianą grupę leków oraz przypadków, w których zastosowanie innej statyny okazywało się korzystniejsze.
Opracowano na podstawie:
1.Zhang H, Plutzky J, Skentzos S, et al. Discontinuation of statins in routine care settings. Ann Intern Med 2013
2.Grundy SM. Statin discontinuation and intolerance: the challenge of lifelong therapy. Ann Intern Med 2013
3.Naci H, Brugts J, Andes AE. Comparative tolerability and harms of individual statins: A study-level network meta-analysis of 246 955 participants from 135 randomized controlled trial. Circ Cardiovasc Qual Outcomes 2013
Opracowanie materiału: Daria Schetz, 23.07.2013r.